W okresie przedszkolnym dzieci bardzo często nieprawidłowo realizują głoski 3 szeregów, mianowicie szeregu ciszącego (ś, ź, ć, dź), szeregu syczącego (s, z, c, dz) oraz szeregu szumiącego (sz, ż, cz, dż).
Najwcześniej powinny pojawić się głoski ciszące, ale często dzieci zamiast tego szeregu wymawiają głoski twarde, czyli szereg syczący. Typowym zjawiskiem zwanym potocznie seplenieniem jest natomiast zamiana głosek szeregu szumiącego na syczący (szereg szumiący jest najtrudniejszy i pojawia się z reguły na końcu).
Wszystkie głoski z poszczególnych szeregów, aby były dobrze wymawiane wymagają sprawnego języka. Wskazane jest więc stosowanie rozmaitych ćwiczeń artykulacyjnych na język, ułożenie zębów, wargi. Nie wystarczą tylko takie ćwiczenia. Ważne są również zabawy oddechowe, aby zmobilizować aparat mowy do prawidłowego toru powietrza, wypuszczania go , właściwą gospodarkę tlenem.
Dziecko w wieku 4 – 5 lat powinno dobrze realizować szereg ciszący i syczący. Ważne, aby przy głoskach: s, z, c, dz, nie wystawiało języka między zęby (seplenienie międzyzębowe), ale by chowało język za zębami.
Dziecko w wieku 6 lat prawidłowo powinno również realizować głoski szumiące. Jest to ważna umiejętność i musi być wprowadzona zanim przedszkolak pójdzie do szkoły, bo wówczas nadal istniejący problem może przyczynić się do trudności w nauce czytania i pisania. W razie innych pytań związanych z szeregami zapraszam do gabinetu. Pokażę, jak ćwiczyć poszczególne głoski, jak uczyć się wymowy trzech szeregów.
Marta Mierzwa – Gałkowska